Heeft iedereen vakantierechten en -geld?

Eindelijk vakantie! Maar heeft iedereen wel vakantierechten en -geld om vakantie te nemen?   
Laten we daarom de regelgeving en nieuwigheden nog even op een rijtje zetten.   
 

Vakantierecht… “loon naar werk” 

Het verlof voor dit (vakantie)jaar 2024 wordt toegekend naar rato de tewerkstelling in het (vakantiedienst)jaar 2023.   Elke werknemer die in 2023 volledige tewerkgesteld was, heeft dit jaar recht op 4 weken verlof in zijn/haar werkregime.  Zo hebben werknemers die in een 5dagen week werken, recht op  20 verlofdagen.  Zij die in een 4-dagenweek werken hebben recht op 16 dagen.   

Was er geen volledige tewerkstelling in 2023, dan zal er een pro rata berekening gebeuren.  Bepaalde afwezigheden worden echter gelijkgesteld met prestaties zoals bv eerste jaar ziekte, bevallingsrust….  Tijdskrediet en thematische verloven worden niet gelijkgesteld. 

Naast de periode van tewerkstelling moet er ook rekening gehouden worden met de arbeidsduur.  Een medewerker die in 2023  voltijds gewerkt heeft, en in 2024 deeltijds, of omgekeerd,  zal 4 weken verlof hebben in het deeltijdse systeem.  Voor bedienden In het eerste geval komt er wel een afrekening van het opgebouwde, maar niet opgenomen verlof in december het vakantiejaar. 

Vakantiegeld 

Wie verlof opbouwt heeft ook recht op loon voor die dagen:  het enkel vakantiegeld.  Daarbovenop komt dan nog het dubbel vakantiegeld, een soort vergoeding voor de extra kosten die vakantie met zich meebrengt. 

Voor de arbeiders wordt het vakantierecht, en het vakantiegeld berekend en uitbetaald door de vakantiekas.  Ze krijgen dan ook zowel het enkel- als dubbelvakantiegeld in mei of juni.  Dit heeft tot gevolg dat wanneer een arbeider verlof neemt, dit niet betaald wordt door de werkgever.  Dit in tegenstelling tot bedienden.  Zij krijgen het enkel vakantiegeld van de werkgever wanneer ze verlof opnemen.  De wet op het jaarlijkse verlof geeft aan dat het dubbel vakantiegeld berekend moet worden bij het opnemen van het hoofdverlof.  In de praktijk wordt dit meestal rond juni uitbetaald.   

Wat bij verandering van werkgever? 

Het recht op verlof wordt opgebouwd in het voorgaande jaar ( = vakantiedienstjaar).  Maar wat indien de werknemer inmiddels tewerkgesteld is bij een andere werkgever?   

Voor arbeiders heeft dit weinig gevolg.  De vakantiekas zal immers de gegevens van de verschillende werkgevers doorkrijgen en berekent aan de hand hiervan het vakantiegeld.   

Voor bedienden ligt het anders.  Bij de laatste loonberekening bij de uitdiensttreding  zal er ook vakantiegeld uitdiensttreding berekend worden bovenop hun gewone wedde.  De werkgever bezorgt ook een vakantieattest.  Dit vakantieattest geeft de bediende af aan de nieuwe werkgever om zo het recht op verlof te bewijzen.  Aangezien de werknemer zijn vakantiegeld ook vervroegd gekregen heeft bij zijn uitdiensttreding zal hier rekening mee gehouden worden bij de nieuwe werkgever.  Sinds dit jaar is er ook hier een aanpassing in de wetgeving.  

Vroeger werd meestal het volledige vakantiegeld (dus zowel enkel als dubbel) van op het vakantieattest verrekening bij de berekening van het dubbel vakantiegeld. Door de wijziging in de wetgeving gebeurt de verrekening van het enkel vakantiegeld  nu in 2 stappen.  

Een eerste verrekening gebeurt bij de opname van de vakantiedagen waarop de bediende recht heeft op basis van een vakantieattest.  Op dat moment wordt er  90% van het vast brutodagloon van de betrokken maand afgetrokken. De werknemer ontvangt voor die verlofdag dan een vast brutodagloon van 10%.  

In december volgt er een tweede stap.  Dan wordt de definitieve afrekening gemaakt van het vakantieattest. Hierbij wordt onder andere  gecontroleerd of de huidige wedde hoger of lager is dan deze bij de vorige werkgever. De afrekening wordt getoetst aan de reeds ingehouden bedragen.  Is er tijdens het vakantiejaar teveel ingehouden, dan zal de werkgever aan de bediende bijkomend enkel vakantiegeld betalen. Omgekeerd, indien er tijdens het vakantiejaar teveel enkel vakantiegeld betaald is, dan zal de werkgever dat teveel betaalde enkel vakantiegeld mogen inhouden op het loon van december.

Opname vakantiedagen – ziekte tijdens verlof talen? 

Een werknemer heeft recht op zijn verlof.  Het verlof dient in onderling  overleg genomen te worden, of collectief vastgelegd (vóór 15 december van het vakantiedienstjaar).   

Echter wat indien de werknemer ziek wordt tijdens zijn vakantie? Sinds dit jaar, en op aandringen van Europees Hof van Justitie, is ook hier een aanpassing van de wetgeving. Wanneer een werknemer ziek wordt tijdens het verlof, dan kan de werknemer de verlofdagen laten omzetten in  ziektedagen. Ook wanneer er collectief verlof is, of wanneer de zieke midden in de verlofperiode valt. Voor die dagen dient er ook  gewaarborgd loon betaald te worden  

Voorwaarde is dat de werknemer bij de aanvang van de ziekte de werkgever verwittigt en een aangepast medisch attest bezorgt. Dus niet alleen wanneer dit voorzien is in een cao of arbeidsreglement of als je er als werkgever om vraagt.  De regel van drie dagen ziekte zonder ziektebriefje geldt hier niet. Daarboven geeft de medewerker zijn of haar verblijfsadres door wanneer dit niet het thuisadres is. 

De werknemer kan de verlofdagen op een later moment opnemen, in onderling overleg tussen wekgever en werknemer te bepalen. 

Kunnen verlofdagen naar een volgend jaar overgedragen worden? 

Een werkgever dient de werknemer op de hoogte te houden van het verlofsaldo zodat deze laatste de kans heeft zijn volledig verlof op te nemen tegen het einde van het vakantiejaar. Dit kan onder ander door het verlofsaldo informatief op te nemen op de loonbrief.    

Tot vorig waar was de werknemer de niet opgenomen verlofdagen kwijt. Vanaf dit jaar is ook hier een wijziging in de regelgeving van toepassing. 

Een medewerker die door een schorsing van de arbeidsovereenkomst het verlof niet volledig kan opnemen,  kan deze dagen tot 24 maanden volgend op het eind van het vakantiejaar toch opnemen. De reden van het niet opnemen dient een schorsing te zijn zoals onder andere ziekte, arbeidsongeval, geboorteverlof, bevallingsrust, adoptie-of pleegouderverlof. 

Het enkel vakantiegeld dient wel in het  oorspronkelijke vakantiejaar betaald te worden. Arbeiders krijgen dit sowieso bij de uitbetaling van hun vakantiegeld door de vakantiekas. Voor bedienden moet de werkgever in december het enkel vakantiegeld van de niet opgenomen  vakantiedagen uitbetalen.  Wanneer de bediende het verlof in een volgend jaar dan opneemt,  zal dit dan onbetaald zijn.  

Bijkomende systemen  

Naast het verlof zijn er een aantal aanvullende systemen waardoor een werknemer die onvoldoende prestaties had in het vakantiedienstjaar toch afwezig kan zijn.  

 Zo is er voor medewerkers die in het vakantiedienstjaar afgestudeerd zijn  het  “jeugdverlof”. Onder bepaalde voorwaarden kan de pas afgestudeerde het verlof aanvullen tot max 4 weken. Voor deze aanvullende dagen heeft de pas-afgestudeerde recht op een RVA-uitkering.  

Stel dat een bedrijf collectief gesloten is in de verlofperiode, dan kunnen medewerkers die onvoldoende verlof hebben om dit te overbruggen, rekenen op de vergoeding voor ”tijdelijke werkloosheid -  sluiting ingevolge jaarlijkse vakantie”.  

Personen die een activiteit beginnen of hervatten in dienst van één of meerdere werkgevers kunnen eventueel hun recht op Europees verlof inroepen.  Dit kan bv gaan om medewerkers die vorig jaar tewerkgesteld waren als zelfstandige of ambtenaar. Zij bouwen verlof op tijdens het jaar zelf. Voor deze dagen krijgt de werknemer een loon, maar er volgt een verrekening met het dubbel vakantiegeld in het volgend vakantiejaar. 

Wetgeving jaarlijkse vakantie… wij maken het “eezy” voor u 

De wetgeving betreffende de jaarlijkse vakantie, een hele kluif om er je weg in te vinden.  De vele aanpassingen dit jaar maken het er niet eenvoudiger op.  Daarom is het ook hier belangrijk dat u kan rekenen op duidelijke taal van uw dienstverrichter/sociaal secretariaat.  Wenst u hier toch nog meer informatie over in te winnen of concrete cases waar u meer duidelijkheid in wil?  Neem gerust contact met ons op en wij begeleiden u graag verder.  

Wij wensen u en uw medewerkers alvast een welverdiend en zorgeloos verlof toe… wij doen de administratie.