Uw kleinkinderen betrekken in uw successieplanning, het kan!
We worden steeds ouder.
Uw kinderen hebben mogelijk tijdens hun leven zelf al een mooi vermogen opgebouwd waardoor ze uw vermogen niet meer nodig zullen hebben.
Misschien hebt u wel kleinkinderen die bij de aankoop of de verbouwing van hun eerste woning of de opstart van hun bedrijf een financieel duwtje in de rug kunnen gebruiken.
Dan kan u binnen uw successieplanning een generatie overslaan en uw vermogen gedeeltelijk toebedelen aan uw kleinkinderen.
De spreiding van uw vermogen over kinderen en kleinkinderen kan hen bovendien een aanzienlijke belastingbesparing bij uw overlijden opleveren. Als u uw kleinkinderen financieel wenst te helpen “met de warme hand” – namelijk tijdens uw leven - kan u dit doen via schenkingen. De afweging om al dan niet te schenken doet u best grondig gezien de onherroepelijkheid ervan. Gegeven is gegeven.
Op het vlak van de belastingdruk is een schenking van uw vermogen in de meeste gevallen te verkiezen boven de overgang van uw vermogen bij uw overlijden.
Een schenking van roerend vermogen (bv effectenrekening, cash) aan uw kleinkinderen is mogelijk mits betaling van een vlak tarief schenkbelasting van slechts 3%, maar ook bij een schenking van onroerend vermogen zal de schenkbelasting volgens opklimmende tariefschijven in de meeste gevallen lager liggen dan de erfbelasting.
Bij de zogenaamde bankgiften is er zelfs geen schenkbelasting verschuldigd. Enkel wanneer de schenker overlijdt binnen de drie jaar na de bankgift zal het geschonken vermogen toch nog worden belast in de erfbelasting, behalve wanneer de bankgift aan de kleinkinderen niet meer bedraagt dan 12.500,00 euro per grootouder. Als kleinkind geniet men dan van “de vermindering voor kleine erfenissen”.
Als u aan uw kleinkinderen pas na uw overlijden vermogen wenst na te laten - - kan u dit doen via uw testament (“overdracht met de koude hand”) of via de begunstigingsclausule van een levensverzekering.
Een testament is een flexibele techniek van successieplanning; u kan steeds aanpassen of herroepen.
Via een bijzonder legaat in dit testament kan er tot 12.500,00 euro belastingvrij vermogen worden toegekend aan elk kleinkind.
Maar ook wanneer u een groter vermogen wenst te legateren aan uw kleinkinderen, kan de spreiding van uw vermogen over meerdere erfgenamen leiden tot een aanzienlijke belastingbesparing.
In de erfbelasting gelden tariefschijven en bij elk kind/kleinkind wordt de erfbelasting berekend te beginnen met de laagste schijf. Boven de 250.000,00 euro geldt een tarief van 27%.
Door een goede verdeling over uw erfgenamen via een zogenaamd “verdeel en heers testament” kan dit hoogste tarief in rechte lijn mogelijk worden vermeden of minstens worden afgetopt.
Bij de overdracht van uw vermogen aan de kleinkinderen moeten we wel rekening houden met het minimum erfdeel dat uw eigen kinderen moeten ontvangen (‘hun reserve’). Deze reserve bedraagt de helft (50%) van uw nalatenschap. Bij een aantasting hiervan kunnen uw kinderen het deel dat ze niet hebben ontvangen, terugvorderen voor de rechtbank.
Maar als uw vermogensplanning in overleg met uw eigen kinderen wordt uitgewerkt, zullen ze deze stap vermoedelijk nooit zetten en wanneer u hier toch voor vreest, kan een globale erfovereenkomst soelaas brengen. Er worden dan afspraken vastgelegd over uw nalatenschap waarop niemand kan terugkomen.
Als uw kinderen een ongelijk aantal kinderen hebben (bv uw zoon heeft twee kinderen en uw dochter drie), kan in een erfovereenkomst eveneens worden vastgelegd dat de schenking die u deed aan uw kleinkinderen, elk voor een gelijk bedrag, in mindering komt van het erfdeel dat toekomt aan diens ouder waardoor de ongelijkheid per familietak wordt hersteld.
En wat als u geen schenking of testament met legaat in het voordeel van uw kleinkinderen hebt voorzien?
Zelfs u niets onderneemt, kan uw vermogen bij uw overlijden rechtstreeks toekomen aan uw kleinkinderen. De sleutel ligt dan in handen van uw eigen kinderen.
Zij kunnen uw nalatenschap verwerpen waardoor hun eigen kinderen in de plaats komen, enerzijds omdat zij het vermogen zelf niet meer nodig hebben en ze het vervolgens toch zouden moeten doorschenken aan hun eigen kinderen en anderzijds om de erfbelasting op dit vermogen te drukken wanneer er meerdere kleinkinderen zouden zijn.
Sinds 2017 betalen de kleinkinderen in het Vlaams Gewest erfbelasting alsof ze rechtstreeks van hun grootouders erven waardoor de erfbelasting wordt berekend vanaf de laagste schijf per kleinkind.
Eén nadeel : de verwerping is een “alles of niets” verhaal; een gedeeltelijke verwerping door de eigen kinderen is niet mogelijk.
Een gedeeltelijke generatiesprong is wel mogelijk via de zogenaamde “doorgeefschenking”.
Binnen het jaar – zeer kort ! - na uw overlijden kan uw kind het geërfde vermogen waarop erfbelasting werd betaald doorschenken aan zijn kinderen. Er zal dan mits naleving van alle voorwaarden geen schenkbelasting verschuldigd zijn in de mate dat de waarde van de geschonken goederen niet hoger ligt dan de waarde van de met erfbelasting belaste goederen.
Bij een doorschenking van onroerend goed moet het onroerend goed minstens deels uit de nalatenschap zijn verkregen; bij het doorschenken van roerende goederen is dit niet het geval.
Overweeg dus zeker om uw oogappels te betrekken in uw successieplanning en laat u hierbij goed begeleiden.