De adoptie van pluskinderen: vaak een noodzaak binnen een nieuw samengesteld gezin

Vermogens- en successieplanning

Rémi en Cas. Zo heten de kinderen van uw tweede echtgenote. Uw pluskinderen. Samen met Sarah, uw dochter uit uw eerste huwelijk, vormen jullie één gezin. Als we u vragen hoe uw relatie met Rémi en Cas is, laat u ons weten dat u sinds het huwelijk met uw tweede  echtgenote in feite vader bent geworden van 3 kinderen die u voedt en grootbrengt. En vanuit deze gedachte zou u ook uw pluskinderen willen laten delen in uw erfenis bij uw overlijden.

U hebt wel eens gelezen dat er een gelijkschakeling is qua tarieven in de erfbelasting tussen ouders en biologische kinderen enerzijds en ouders en pluskinderen anderzijds. Dit klopt, maar dit betreft enkel de erfbelasting die door hen zou moeten worden betaald op hetgeen ze van u erven. Een erfrecht tussen u en uw pluskinderen is nu net niet bij wet voorzien. Als u zelf niets hebt geregeld, zullen uw pluskinderen bijgevolg niets van u erven.

Als u Rémi en Cas ook wil laten delen in uw erfenis, kan u zelf een testament opstellen waarbij u een legaat voorziet in hun voordeel. Helaas hebt u hierbij niet de vrijheid om aan elk van hen en aan uw biologische dochter Sarah één derde van uw vermogen toe te kennen. De wetgever voorziet in een bescherming van uw eigen dochter Sarah die recht heeft op haar minimum erfdeel, haar  zogenaamde wettelijke reserve, ten belope van de helft. De andere helft kan u via testament wel aan Rémi en Cas toekennen, waardoor zij elk één vierde zullen erven.

Als u de wettelijke regels in de wind zou slaan en toch zou overgaan tot toekenning van één derde aan elk kind zal uw dochter Sarah tot 30 jaar na uw overlijden haar minimumerfdeel, zijnde de helft, kunnen opeisen. Dit is dus geen oplossing.

Bovendien biedt een testament voor Rémi en Cas weinig zekerheid. U kan uw testament immers elk moment eenzijdig herroepen of aanpassen. U denkt er dan ook beter over na om Rémi en Cas te adopteren. Door de adoptie zullen ze net hetzelfde deel erven als uw biologische kind Sarah.

Als uw echtgenote daarenboven ook Sarah adopteert, kunnen jullie ook elkaar, als echtgenoten, beschermen en aldus meer vermogen aan de langstlevende van u beiden toekennen. Dit kan dan onder meer via een keuzebeding in het huwelijkscontract. De langstlevende van u beiden kan dan uit het gemeenschappelijk vermogen bijvoorbeeld die financiële middelen kiezen die nodig zijn om verder in het levensonderhoud van het ganse gezin te kunnen voorzien.

Voor de kinderen is deze bescherming van de langstlevende van u beiden geen probleem. Zij hebben enkel een uitgesteld erfrecht. Later erven ze alledrie een gelijk deel van de langstlevende ouder.

Een volle adoptie, waarbij de juridische banden met de biologische familie worden verbroken, schrikt u misschien af. Deze vorm van adoptie is mogelijk, maar zeker niet noodzakelijk. 

Zowel bij minderjarige als bij meerderjarige kinderen bestaat de mogelijkheid om over te gaan tot een gewone adoptie die veel minder drastisch is. Rémi, Cas en Sarah behouden dan de juridische band met hun biologische ouder. Ze hebben enkel bijkomend een plusouder van wie zij zullen erven.

Bij een gewone adoptie beperkt het erfrecht zich bovendien tot de verhouding adoptant-geadopteerde kinderen. Rémi en Cas zullen bijgevolg niet erven van uw ouders, net als Sarah die ook niet zal erven van de ouders van uw echtgenote.

Ook omtrent het heikele punt van de naam van het kind kunnen we u geruststellen. De naam van het kind kan worden gewijzigd,

maar deze wijziging is niet noodzakelijk. Gewoon geadopteerde kinderen kunnen hun oorspronkelijke naam dus zeker behouden. Een adoptie klinkt ingrijpend en dat is het ook, maar misschien toch net niet zo ingrijpend als u voor ogen had. Toch te overwegen?

Saar Vanhee,

juriste en vermogensplanner

VOKA - West-Vlaanderen, ondernemers, editie oktober 2022

voka.be/publicaties

Download het artikel hier